• ISSN: 2310-4104
  • ISSN-L: 2790-5799



PDF

05:05:2025

Müəllif : Qəhrəmənova Ramilə Firuddin

DOİ : 10.30546/2790-5799.1.2025.1006

Jurnalın nömrəsi : 2025-1

Mıqalənin jurnalda səhifəsi 15-20

Tədqiqatın adı: QISA ROTASİYALI PAMBIQ NÖVBƏLİ ƏKİNLƏRİNDƏ ARALIQ BİTKİLƏRİNİN TORPAQ MÜNBİTLİYİNƏ VƏ MƏHSULDARLIĞA TƏSİRİ

Tədqiqatın məqsədi :
Torpaqdan səmərəli istifadə, qısa rotasiyalı növbəli əkinlərin aqrotexniki və iqtisadi səmərəsini artırmaqdan ibarətdir. Aralıq əkinlərdə istifadə edilən bitkilər ərazinin aqroekoloji şəraitinə uyğun düzgün seçildikdə və normal aqrofonda becərildikdə torpağın münbitliyinin aqrokimyəvi, aqrofiziki və bioloji göstəriciləri yüksəlir, fitosanitar vəziyyəti yaxşılaşır və ekoloji təmiz məhsul istehsalı təmin edilir.

Tədqiqatın metodologiyası :
Tədqiqatın material və metodikası məhdud torpaq sahəsi olan təsərrüfatlarda tətbiq edilə bilən qısa rotasiyalı pambıq növbəli əkinlərində aralıq bitkilərinin torpaq münbitliyinə və məhsuldarlığa təsirinin öyrənilməsindən ibarətdir.

Tədqiqatın tətbiqi əhəmiyyəti :
Tədqiqatın mövzusu az tarlalı kəndli fermer təsərrüfatlarında istifadə edilə bilən qısa rotasiyalı pambıq növbəli əkinlərində aralıq əkinlərin torpaq münbitliyinə və məhsuldarlığa təsirinin öyrənilməsinə yönəldiyinə görə aktual sayılır.

Tədqiqatın nəticələri :
Qısa rotasiyalı dənli paxlalılar-pambıq növbəli əkin sxemlərində payızlıq noxudun aralıq bitkisi kimi becərilməsi və onun məhsulunun quzapayı ilə birlikdə siderat məqsədilə istifadə olunması torpağın münbitliyinin artırılmasını və pambığın məhsuldarlığının yüksəldilməsini təmin edir. Aralıq əkinlərdə payızlıq noxudun quzapayı ilə birlikdə 468 s/ha yaşıl kütləsi siderat kimi torpağa çevrildikdə, siderat tətbiq edilməyən variantla müqayisədə, 0 – 40 sm qatda ümumi humusun miqdarı 0,14 %, nəmlik 2,

Tədqiqatın elmi yeniliyi :
Qısa rotasiyalı dənli paxlalılar – pambıq əkin dövriyyəsində aralıq bitkilərinin məhsulunun siderat məqsədilə istifadə edilməsinin səmərəliliyi ilk dəfə öyrənilmişdir.

Açar sözlər : aralq əkinlər, payızlıq noxud, soya, pambıq, torpağın potensial münbitliyi, ekoloji təmiz məhsul

05:05:2025

Автор : Qəhrəmənova Ramilə Firuddin

DOİ 10.30546/2790-5799.1.2025.1006

Номер журнала : 2025-1

Страници статьи в журнале : 15-20

Название исследования :
ВЛИЯНИЕ ПРОМЕЖУТОЧНЫХ КУЛЬТУРАХ НА ПЛОДОРОДИЕ ПОЧВЫ И ПРОДУКТИВНОСТЬ РАСТЕНИЙ В КОРОТКО РОТАЦИОННОМ СЕВООБОРОТЕ ХЛОПКЧАТНИКА

Цель исследования :
Эффективное использование земель заключается в повышении агротехнической и экономической эффективности коротко ротационных севооборотов. При правильном подборе растений, используемых в промежуточных культурах, в соответствии с агроэкологическими условиями местности и возделывании в нормальных агроклиматических условиях повышаются агрохимические, агрофизические и биологические показатели плодородия почвы, улучшается фитосанитарное состояние почвы, повышается урожайность. Обеспечивается производст

Методология исследования :
Материалом и методикой исследования послужило изучение влияния промежуточных культур на плодородие почвы и продуктивность в коротко ротационных севооборотах хлопчатника, которые могут применяться в хозяйствах с ограниченной площадью земель.

Важность исследовательского приложения :
Тема исследования считается актуальной, поскольку она направлена на изучение влияния совмещения культур на плодородие почвы и продуктивность в коротких севооборотах хлопчатника, которые могут использоваться в небольших сельских хозяйствах.

Результаты исследования :
В коротких зернобобовых и хлопчатниковых севооборотах возделывание озимого гороха в качестве промежуточной культуры и использование его урожая совместно с кузапаи (ветки хлопчатника) в качестве сидератов, повышает плодородие почвы и урожайность хлопчатника. При заделке в почву в качестве сидерата в междурядьях 468 ц/га зеленой массы озимого гороха совместно с кустами хлопчатника общее содержание гумуса в слое 0-40 см увеличился на 0,14%, влажность - 2,8%, общая пористость - 3,6 %, по сравнению с

Научная новизна исследования :
Впервые изучена эффективность использования промежуточных культур в качестве сидератов в короткоротационном зернобобово-хлопковом севообороте.

Ключевые слова : промежуточные культуры, озимый горох, соя, хлопок, потенциальное плодородие почвы, экологически чистый продукт

05:05:2025

Author : Qəhrəmənova Ramilə Firuddin

DOİ 10.30546/2790-5799.1.2025.1006

Number of journal : 2025-1

Page of article in journal : 15-20

Title of the research :
IMPACT OF INTERCROP PLANTS ON SOIL FERTILITY AND PRODUCTIVITY IN SHORT-ROTATION COTTON CROPPING

The purpose of the research :
It consists in increasing the agrotechnical and economic efficiency of short rotation crop rotations by using the soil efficiently. When the plants used in intercropping are correctly selected according to the agroecological conditions of the area and cultivated in a normal agronomic environment, the agrochemical, agrophysical and biological indicators of soil fertility increase, the phytosanitary condition improves and the production of ecologically clean products is ensured.

The methodology of the research :
The material and methodology of the study consists of studying the effect of catch crops on soil fertility and productivity in short-rotation cotton rotations, which can be applied in farms with limited land area.

The practical importance of the research :
The results of numerous studies carried out in various agro-ecological conditions confirm that the alternating The topic of the study is considered relevant because it focuses on studying the impact of intercropping on soil fertility and productivity in short-rotation cotton rotations that can be used in small-field rural farms.

The results of the research :
In short-rotation grain legumes-cotton cropping schemes, the cultivation of winter peas as an intermediate crop and the use of its crop together with cotton as siderates increases soil fertility and cotton productivity. When 468 s/ha of green mass of winter peas together with the dry mass of cotton in intercropping was converted into soil as siderate, compared to the variant without siderate application, the amount of total humus in the 0-40 cm layer increased by 0.14%, moisture content by 2.8%,

The scientific novelty of research :
The effectiveness of using catch crops as siderates in a short-rotation cereal-legume-cotton crop rotation has been studied for the first time.

Keywords : Intercropping, winter peas, soybeans, cotton, potential soil fertility, ecologically clean product